Дэфармавальны астэаартоз тазасцегнавага сустава - захворванне асоб пажылога ўзросту, якое выклікана дэгенератыўнымі працэсамі храстковай тканіны. Прагрэсаванне артрозу тазасцегнавага сустава паскараецца неадпаведнасцю сустаўных паверхняў, якое прыводзіць да ненармальных трэнню. У некаторых пацыентаў захворванне развіваецца з прычыны ішэміі галоўкі сцегнавой косткі пасля пераломаў шыйкі сцегнавой косткі або прамога пашкоджанні сустаўнага храстка, у 50% выпадкаў прычына хваробы невядомая. Лекары дыягнастуюць астэаартоз тазасцегнавага сустава з дапамогай рэнтгенаграфіі і кампутарнай тамаграфіі.
Лячэнне дэфармуецца артрозу тазасцегнавага сустава праводзяць найноўшымі лекавымі прэпаратамі, якія валодаюць высокай эфектыўнасцю і мінімальным пабочным дзеяннем. Лекары абмяркоўваюць цяжкія выпадкі коксартроз і прымаюць рашэнне ў дачыненні да тактыкі лячэння кожнага пацыента. Рэабілітолагі ўжываюць інавацыйныя методыкі аднаўленчай тэрапіі, якія дазваляюць запаволіць прагрэсаванне дэгенерацыі сустаўнага храстка.
![Дэфармавальны артроз тазасцегнавых суставаў (коксартроз)](/images/артыкулы/1352/Дэфармавальны%20артроз%20тазасцегнавых%20суставаў%20(коксартроз).jpg)
Прыкметы артрозу тазасцегнавага сустава
Пацыенты, якія пакутуюць дэфармавальны артроз, прад'яўляюць скаргі на якія ўзнікаюць раптам прыступы скаванасці ў тазасцегнавым суставе, якія з'яўляюцца пасля стану супакою і праходзяць пасля некаторай актыўнасці. Спачатку прыступы нязначнай болю працягваюцца на працягу 1- 2 дзён, узмацняюцца пасля працяглых перыядаў вагавой нагрузкі.
Часта ўзнікае ахоўная кульгавасць з-за цягліцавага спазму, які суправаджаецца болем і паступова ўзмацняюцца адчуваннем скаванасці сустава. Артроз левага тазасцегнавага сустава праяўляецца тымі ж прыкметамі, што і артроз правага тазасцегнавога сустава. Боль пры артрозе тазасцегнавага сустава лакалізуецца па передненаружная або задняй паверхні сустава, у залежнасці ад месца запалення. Яна ірадыёўвае на пярэднюю і ўнутраную паверхні сцягна і ў падкаленную ямку. Болевы сіндром узмацняецца пасля працяглай нагрузкі на канечнасць і рухаў, асабліва ў напрамку ўнутранай ратацыі, адвядзення, і выпроствання. Пацыенты нярэдка скардзяцца на ўзмацненне боляў у волкае і халоднае надвор'е і адзначаюць палёгку ў цяпле і пасля прыёму прэпаратаў ацэтыльсаліцылавай кіслаты.
У вострым перыядзе артрозу-артрыту тазасцегнавага сустава пацыенты адзначаюць хваравітасць над месцам запалення капсулы, якая суправаджаецца цягліцавым спазмам, захапляльным якія прыводзяць мышцы сцягна. Артапеды выконваюць пробу Фабер: пацыент змяшчае пятку здзіўленай канечнасці на тыл ступні здаровай і слізгае ёю уверх па скуры большеберцовой паверхні галёнкі да калена. Яна будзе станоўчай пры любым запаленчым працэсе ў тазасцегнавым суставе.
У ранняй стадыі артрозу тазасцегнавага сустава на рэнтгенаграмах зьменаў няма. Пазней рэнтгенолагі зрэдку выяўляюць субхондральной склероз, які паступова прыводзіць да звужэння сустаўнай шчыліны. Дадатковай прыкметай з'яўляецца уплощение галоўкі ў яе верхнім полюсе, якое суправаджаецца кістозных зменамі ў гэтай галіне.
Ступені артрозу тазасцегнавага сустава
Па меры свайго прагрэсавання дэфармавальны артроз тазасцегнавых суставаў праходзіць некалькі стадый, адпаведна якім вылучаюць тры ступені захворвання.
Дэфармавальны артроз 1 ступені - пачатковы этап захворвання, калі яшчэ няма відавочных змен структуры тканін сустава. Болевы сіндром часцяком адсутнічае, калі ўжо і ўзнікае, то на фоне запаленчага працэсу. Пацыенты могуць прад'яўляць скаргі на пачуццё скаванасці і хуткую стамляльнасць ў канечнасці. Часта першая ступень астэаартоз тазасцегнавага сустава працякае бессімптомна.
Пры дэфармавальны артроз 2 ступені марфалагічныя змены відавочныя. Сустаўныя паверхні няроўныя, на іх размешчаныя значныя касцяныя разрастанні. Касцяная тканіна ў галіне сустава становіцца не такой трывалай. З-за запаленчага працэсу сіновіальной абалонка моцна патаўшчаецца. Боль можа насіць тупы, ныючыя характар і доўжыцца ўвесь час, а можа ўзнікаць востра і рэзка.
У выпадку дэфармуецца артрозу 3 ступені боль становіцца настолькі інтэнсіўнай, што не праходзіць нават пасля працяглага спакою. Рухомасць ў хворых суставах зніжана, можа парушацца вось канечнасці. У храстковай тканіны, якая пакрывае сустаўныя паверхні, могуць утварацца язвы і ўчасткі распаду.
Як лячыць артроз тазасцегнавога сустава
Кансерватыўнае лячэнне артрозу тазасцегнавага сустава праводзяць пры абвастрэнні захворвання. Яно ўключае разгрузку канечнасці, выцяжэнне, цяпло і масаж. Для памяншэння запаленчага працэсу прызначаюць саліцылатаў. Выконваюць ўколы глюкакартыкоідаў пры артрозе тазасцегнавага сустава 1 і 2 ступені. Пры трэцяй стадыі дэфармуецца артрозу тазасцегнавага сустава адзіным эфектыўным метадам лячэння з'яўляецца планавая замена тазасцегнавага сустава эндапратэзам.
Комплекснае лячэнне артрозу тазасцегнавага сустава праводзіцца з выкарыстаннем фізіятэрапіі і кінезітерапія, карэкцыі дыеты. Эфектыўная тэрапія пачатковых стадый хваробы дазваляе хворым людзям 1 і 2 ступенню артрозу тазасцегнавага сустава пазбегнуць эндапратэзавання і абмежаваць патрэба ў леках.
Хірургічнае лячэнне дэфармуецца коксартроз
Пры коксартроз 3 ступені, калі кансерватыўнае лячэнне не прыносіць палягчэння, толькі пратэзаванне дапамагае пазбавіць пацыента ад болю і дыскамфорту, вярнуўшы яму радасць руху. Пры наяўнасці вадкасці ў суставе яе адпампоўваюць пасля выканання пункцыі. У тазабедраны сустаў адначасова ўводзяць кортикостероидные гармоны.
З дапамогай артраскапічныя дебридмента праводзяць ачыстку ўнутранай паверхні сустава ад фрагментаў змененай храстковай тканіны і прамыванне яго паражніны лячэбным растворам для зняцця запаленчага працэсу. Околосуставных остеотомия - штучны пералом сцегнавой косткі з наступным яе зрошчвання пад іншым вуглом. Аператыўнае ўмяшанне дазваляе знізіць нагрузку на сустаў.
Метады рэабілітацыі пры дэфармавальны артроз
Для лячэння пацыентаў, якія пакутуюць астэаартоз тазасцегнавага сустава, ужываюць наступныя віды фізіятэрапіі:
- ударна-хвалевую тэрапію - уздзеянне гукавымі хвалямі, якія забяспечваюць прыток крыві да патрэбнага ўчастку цела, што стымулюе працэсы рэгенерацыі і паскарае абмен рэчываў;
- Міостімуляція, аднаўленчую працу цягліц, саслабелыя з-за вымушанага абмежавання рухаў у суставе;
- фонофорез - метад, які спалучае перавагі ультрагукавога і лекавага ўздзеяння на цела (пад уплывам прыбора лекавы прэпарат у выглядзе мазі ці крэму больш эфектыўна пранікае скрозь скурныя пакровы да тазасцегнавым суставе);
- Озонотерапія - памяншае непрыемныя адчуванні і актывізуе рост храстковай тканіны дзякуючы ўласцівасцям азона-кіслароднай сумесі.
Кінезітерапія лічыцца асновай паспяховага лячэння артрозу любой лакалізацыі. Рэгулярнае выкананне асаблівай сістэмы гімнастычных практыкаванняў умацоўвае звязкі і мышцы вакол здзіўленага паталагічным працэсам сустава, што зніжае дыскамфорт пры звыклых штодзённых нагрузках. Інструктар ЛФК індывідуальна падбірае практыкаванні пры артрозе тазасцегнавага сустава 1, 2 і 3 ступені. Спецыялісты клінік рэабілітацыі выконваюць розныя віды масажу, уключаючы лімфодренаж, ужываюць інавацыйныя тэхнікі мануальнай тэрапіі, накіраваныя на пасіўную працу з цягліцамі, звязкамі і суставам. Падыходы, якія прымяняюцца для аказання дапамогі людзям з коксартроз, зніжаюць патрэба ў таблетках і ўколах пры дэфармавальны артроз, што памяншае фармакалагічную нагрузку на арганізм.
Клінікі рэабілітацыі аснашчаны сучаснымі механічнымі і камп'ютарызаванымі трэнажорамі вядучых сусветных вытворцаў. Яны дапамагаюць практыкаваць сустаў без значных фізічных намаганняў, што асабліва запатрабавана ў людзей сталага ўзросту. Выцяжэнне суставаў пры дапамозе адмысловага тракционного апарата ці рук мануальнай тэрапеўта павялічвае прастору ўнутры сустава, што «адкідвае» паталагічны працэс на некалькі прыступак назад, палягчаючы сімптомы і даючы арганізму час на аднаўленне функцыі тазасцегнавага сустава.
Дыетатэрапія неабходная ўсім пацыентам з астэаартоз тазасцегнавага сустава, але найбольш важная людзям з залішняй масай цела. Пахуданне зніжае нагрузку на ўспаленае сустаў і паляпшае абмен рэчываў. У камбінацыі з іншымі кансерватыўнымі методыкамі збалансаванае харчаванне дазваляе забыцца пра болевым сіндроме і іншых праявах артрозу-артрыту тазасцегнавага сустава.
Гімнастыка пры артрозе тазасцегнавага сустава
Гімнастычныя практыкаванні пры артрозе тазасцегнавага сустава не прызначаюць ў наступных выпадках:
- пры абвастрэннях артрозу-артрыту;
- пасля нядаўна перанесенай цяжкай аперацыі;
- пры наяўнасці кілы, вострых захворванняў унутраных органаў;
- падчас менструацыі;
- пры павышэнні тэмпературы цела вышэй больш 37, 50С.
Усе практыкаванні рэабілітолаг падбірае індывідуальна. Інструктар ЛФК ўлічвае ўзрост пацыента, ступень цяжару паталагічнага працэсу і наяўнасць спадарожных захворванняў. Пры дэфармавальны артроз пісьменна падабраная гімнастыка павінна даваць на мышцы і звязкі тазасцегнавага сустава карысную нагрузку, але ніяк не на сустаў, бо ён і так зношаны.
Комплекс гімнастычных практыкаванняў пры артрозе тазасцегнавага сустава складаецца з большай колькасці статычных практыкаванняў, чым дынамічных. Статычнымі называюцца такія практыкаванні, дзе трэба на некалькі секунд зафіксаваць становішча цела. Калі такіх рухаў дастаткова, мышцы і звязкі ног атрымліваюць неабходную нагрузку для аднаўлення сустава. Сам тазабедраны сустаў у такіх практыкаваннях прымае мінімальнае ўдзел і ня зношваецца.